Như thế nào là phát triển toàn diện ?
Giai đoạn vàng, hay còn gọi là giai đoạn sơ sinh và trẻ nhỏ, là giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ. Có thể nói đây chính là nền tảng cho những bước phát triển tiếp theo. Chính vì vậy, khi nói đến phát triển toàn diện thì Ba Mẹ nên chú ý ngay từ Giai đoạn vàng này. Vậy thì phát triển toàn diện là như thế nào?
Phát triển toàn diện được đánh giá qua 5 khía cạnh sau:
1. Phát triển vật lý – khả năng vận động: Trẻ trong giai đoạn vàng phát triển nhanh chóng về khả năng vận động. Không chỉ bắt đầu làm quen với nhóm vận động thô như di chuyển, lăn, ngồi, bò, đứng và đi; Bé còn đồng thời phát triển cả nhóm vận động tinh như kỹ năng như nắm, cầm, ném… Với những Bé cứng cáp hơn, Bé đã bắt đầu thực hiện các hoạt động mang tính nâng cao hơn như leo trèo, chạy nhảy. Để Bé phát triển tối ưu khả năng vận động, Ba Mẹ hãy cho Bé tham gia nhiều hoạt động vui chơi và tiếp xúc đa dạng các đồ vật phù hợp với lứa tuổi. Các hoạt động vui chơi sẽ giúp Bé tăng cường vận động thô, còn các trải nghiệm tiếp xúc đồ vật đa dạng sẽ giúp Bé tăng cường vận động tinh, đồng thời cũng giúp Bé nhận biết được nhiều chất liệu, hình dáng và màu sắc hơn.
2. Phát triển ngôn ngữ và giao tiếp: Trẻ trong giai đoạn vàng phát triển khả năng ngôn ngữ thông qua việc nghe, nhìn, và lặp lại các âm thanh, từ ngữ. Chính quá trình đó sẽ hình thành trong Bé hệ thống từ vựng, cấu trúc câu và sắc thái biểu cảm để truyền tải thông điệp. Vì vậy, Ba Mẹ cần để ý đến cách dùng từ và diễn đạt của mình khi ở cùng Bé. Bên cạnh đó, cũng cần thường xuyên nói chuyện với Bé để kích thích khả năng nói, diễn đạt. Ngoài ra, việc học bằng cách nghe và lặp lại đôi lúc sẽ khiến Bé nói sai từ, sai cấu trúc câu, hoặc khả năng nói vẫn chưa hoàn thiện khiến Bé dễ nói lắp. Với trường hợp này, Ba Mẹ chỉ cần kiên nhẫn lặp lại rõ từ đúng, câu đúng, câu hoàn chỉnh để Bé nghe mẫu và nói theo.
3. Phát triển tư duy: Giai đoạn vàng là quãng thời gian chính thiết lập nên nền tảng khái niệm của Bé. Bé bắt đầu nhận biết, phân loại và so sánh các đối tượng. Bé cũng bắt đầu hình thành khả năng giải quyết vấn đề đơn giản và khám phá thế giới xung quanh thông qua trải nghiệm và khám phá. Để giúp Bé hình thành nền tảng tư duy lành mạnh, Ba Mẹ hãy tạo điều kiện để Bé quan sát, trải nghiệm và tự mình khám phá các quan hệ nguyên nhân – hệ quả, sự giống – khác – kết nối giữ các vật, các sự kiện. Một món đồ chơi mới, một quyển truyện mới, một khu vui chơi mới là bối cảnh tốt để Bé quan sát và trải nghiệm. Ba Mẹ cũng có thể giúp Bé tư duy, đúc kết hiệu quả hơn, hay sáng tạo hơn bằng cách đặt ra những câu hỏi nếu – thì. Các câu hỏi có thể xoay quanh đồ vật, cách một món đồ hoạt động, hoặc kết quả của một lời nói, hành động. Chúng sẽ giúp Bé hồi tưởng lại trải nghiệm và đúc kết thành một kinh nghiệm, hoặc đưa ra những ý tưởng mới.
4. Phát triển trí tuệ và sáng tạo: Những đúc kết và ý tưởng từ hành trình tư duy sẽ giúp Bé phát triển về trí tuệ và khả năng sáng tạo. Để Bé mạnh dạn trải nghiệm và tư duy, Ba mẹ cần xây dựng cho bé một môi trường cởi mở để trao đổi, thắc mắc và giải quyết vấn đề. Quan sát thấy Ba Mẹ thường xuyên trao đổi, thắc mắc sẽ giúp Bé tự tin khám phá, sáng tạo và chia sẻ hơn. Quan sát thấy Ba Mẹ có hành vi giải quyết vấn đề minh bạch, dứt khoát sẽ giúp Bé hình thành tư duy chủ động, độc lập hơn.
5. Phát triển xã hội và cảm xúc: Xã hội của Bé là những liên kết trong gia đình. Vì vậy các khái niệm, hành vi về tạo dựng và duy trì mối quan hệ cũng xuất phát từ việc quan sát và học theo những gì Ba Mẹ, người thân thể hiện với nhau. Từ đó, Bé sẽ học được cách nhận biết được cảm xúc của mình và người khác để chia sẻ và quan tâm một cách phù hợp. Bé cũng sẽ học từ gia đình về cách biểu hiện cảm xúc của chính mình, cũng như cách chia sẻ nhiều hơn chứ không chỉ đơn thuần là khóc và cười. Vì vậy, Ba Mẹ cần chia sẻ những cảm xúc phù hợp với Bé, để Bé có thể dần học theo cách biểu hiện và chia sẻ ấy.
Ba Mẹ đã bao giờ quan sát Bé qua 5 khía cạnh như trên chưa? Hãy tham khảo thêm về 5 khía cạnh trên để có thể xây dựng lộ trình nuôi dạy phù hợp với Bé trong Giai đoạn Vàng. Ngoài ra, Ba Mẹ cũng có thể kết hợp cùng các đơn vị giáo dục uy tín, có phương pháp phù hợp để cùng nuôi dạy Bé.
Daisy Home Preschool
