Khi bé thường xuyên trả lời “không biết”, ba mẹ nên trò chuyện như thế nào để khơi gợi tư duy?

Có lẽ nhiều Ba Mẹ đã từng rơi vào tình huống này: mỗi khi hỏi Bé “Tại sao lá cây màu xanh?”, “Vì sao phải rửa tay trước khi ăn?”, hay đơn giản “Con thấy bông hoa này thế nào?”, Bé chỉ đáp gọn lỏn: “Không biết” hoặc im lặng đánh trống lảng qua cái khác. Thấy vậy, nhiều Ba Mẹ sẽ thấy lo lắng: “Liệu con thiếu tò mò? Con lười suy nghĩ? Hay Con không muốn chia sẻ với Ba Mẹ?”. Thật ra, việc Bé thường xuyên trả lời “không biết” không hẳn là điều gì đó tiêu cực. Đó có thể là dấu hiệu Bé chưa tìm được cách diễn đạt, hoặc đôi khi Bé muốn “tránh né” một câu hỏi khó. Và đây chính là cơ hội để Ba Mẹ nhẹ nhàng khơi gợi, giúp con mở rộng tư duy trước những câu hỏi vì sao.

Dưới đây là những cách đơn giản nhưng hiệu quả để khơi gợi tư duy cho Bé một cách nhẹ nhàng và đầy hứng khởi, Ba Mẹ hãy cùng Daisy Home tìm hiểu ngay nhé!

💁‍♀️ Trước hết, Ba Mẹ cần tìm hiểu lý do thực sự đằng sau câu trả lời này. Con có thể nói “Không biết” vì một số nguyên nhân sau:

Bé chưa có đủ thông tin: Bé chưa từng tiếp xúc với khái niệm hay sự vật mà Ba Mẹ đang hỏi, hoặc Bé chưa có đủ từ ngữ để diễn đạt, nên chọn cách nhanh nhất là “không biết”.

Bé cảm thấy áp lực: Một số câu hỏi “vì sao” có thể quá trừu tượng hoặc phức tạp với Bé, khiến Bé cảm thấy bối rối và không biết phải bắt đầu từ đâu.

Bé thiếu tự tin: Nhiều Bé sợ trả lời sai, sợ bị Ba Mẹ đánh giá, vì vậy thay vì nói ra suy nghĩ của mình, Bé chọn cách an toàn nhất là im lặng hoặc nói “Không biết”.

Bé cần thêm thời gian: Bé nhỏ chưa có khả năng phản xạ nhanh như người lớn, nên nếu bị hỏi dồn dập, Bé dễ chọn “không biết” để thoát khỏi áp lực.

Như vậy, thay vì xem “không biết” là sự từ chối, Ba Mẹ hãy xem nó là tín hiệu: Con đang cần thêm sự dẫn dắt. Vậy Ba Mẹ có thể làm gì để khơi gợi tư duy cho Bé?

🔎 Biến câu hỏi thành trò chơi khám phá

Hãy biến câu hỏi thành một cuộc phiêu lưu nhỏ. Ví dụ, thay vì hỏi “Vì sao lá cây màu xanh?”, Ba Mẹ có thể nói: “Chúng ta cùng đi tìm xem lá cây có những màu gì nhé! Con thấy lá này màu xanh, nhưng lá kia lại màu đỏ. Con đoán xem vì sao lại thế?”. Điều này giúp giảm áp lực và tạo sự tò mò cho Bé.

🖼 Chia nhỏ câu hỏi và dùng hình ảnh minh họa

Đối với những câu hỏi phức tạp, Ba Mẹ hãy chia nhỏ thành nhiều câu hỏi đơn giản hơn. Ví dụ, thay vì hỏi “Tại sao trời lại mưa?”, Ba Mẹ có thể bắt đầu với những câu hỏi dễ trả lời hơn: “Con có thấy những đám mây không? Mây có màu gì? Mây đen trông thế nào nhỉ? Con đoán xem mây đen sẽ mang lại điều gì?”. Sau đó, sử dụng các hình ảnh hoặc video ngắn để minh họa hiện tượng trời mưa.

🗣 Hỏi lại bằng cách đưa ra gợi ý

Khi Bé nói “Không biết”, Ba Mẹ đừng vội vàng đưa ra câu trả lời ngay. Thay vào đó, hãy đưa ra cho Bé một vài gợi ý. Ví dụ: “Con không biết vì sao chim bay được à? Hay mình cùng làm một cái máy bay giấy và xem nó bay như thế nào nhé! Con có nghĩ chim bay được là nhờ có đôi cánh không?”. Cách này giúp Bé thích thú thử nghiệm và dần dần tìm thấy câu trả lời của chính mình.

❓ Đặt câu hỏi mở và khuyến khích mọi câu trả lời

Khuyến khích Bé trả lời bằng cách đặt các câu hỏi mở mà không có đúng hay sai như: “Con nghĩ vì sao bạn gấu bông lại buồn?”, “Con đoán xem vì sao bạn cá có thích sống dưới nước?” Những câu hỏi kiểu này cho Bé cơ hội tự suy nghĩ và tưởng tượng theo cách của riêng mình.

Khi Bé trả lời, dù cho câu trả lời nghe “ngô nghê” hay chưa hợp lý, Ba Mẹ cũng hãy mỉm cười, khen ngợi và tham gia tưởng tượng cùng Bé. Chẳng hạn, nếu Bé nói: “Bạn gấu buồn vì không được ăn kẹo”, Ba Mẹ có thể tiếp lời: “À, chắc vậy đó! Không được ăn kẹo thì buồn thật ha. Vậy mình nghĩ ra món khác để bạn gấu vui hơn không?”. Nhờ cách này, Bé sẽ cảm thấy mình được lắng nghe và an toàn khi bày tỏ ý kiến. Đồng thời, trí tưởng tượng và sự tự tin của Bé cũng dần phát triển mỗi ngày.

🌐 Dạy Bé cách tìm kiếm thông tin

Khi Bé lớn hơn một chút, Ba Mẹ có thể hướng dẫn Bé cách tìm kiếm câu trả lời. Ví dụ: “Con không biết vì sao xe cứu hỏa lại màu đỏ à? Hay chúng ta cùng tra Google/xem sách xem sao nhỉ?”. Đây là một cách tuyệt vời để dạy Bé kỹ năng tự học và khám phá thế giới.

Câu trả lời “Không biết” không phải là một rào cản, mà là một cơ hội Ba Mẹ đồng hành cùng Bé trong hành trình khám phá thế giới. Thay vì chỉ đơn thuần hỏi và chờ đợi câu trả lời, Ba Mẹ hãy trở thành người bạn đồng hành, cùng Bé chơi, cùng Bé tìm tòi. Bằng sự kiên nhẫn và thấu hiểu, Ba Mẹ sẽ giúp Bé vượt qua sự thiếu tự tin, khơi dậy niềm đam mê học hỏi và nuôi dưỡng một tâm hồn luôn tò mò, sáng tạo.

Daisy Home Preschool