4 định nghĩa giúp bé bảo vệ bản thân mà Ba Mẹ dễ bỏ qua

Khi nhắc đến những từ như “xâm hại”, “xúc phạm”, “tấn công” hay “thiếu tôn trọng”, nhiều Ba Mẹ sẽ nghĩ đến những điều lớn lao, nguy hiểm hay nghiêm trọng. Nhưng thật ra, những điều này có thể diễn ra ngay trong đời sống hàng ngày, chỉ qua lời nói, hành động hay cách phản ứng của người lớn.

Dưới đây là 4 định nghĩa rất quan trọng, nếu ba mẹ hiểu rõ thì sẽ giúp con cảm thấy được tôn trọng, được an toàn, và lớn lên với lòng tin vững vàng vào chính mình và những người xung quanh.

1️⃣ Xâm hại – là khi ai đó đụng chạm vào cơ thể con mà không được phép, hoặc ép con làm điều con không thoải mái.

Mỗi người luôn có quyền với chính cơ thể của mình. Nhưng vì Bé còn nhỏ, nên Bé chưa biết cách nói “không” rõ ràng. Nhiều khi Bé lùi lại, quay mặt đi, khó chịu… nhưng người lớn vẫn:

– Ép con phải thơm, ôm người lạ dù con không muốn

– Thay đồ, vệ sinh cho con mà không báo trước

– Bắt con làm theo mà không giải thích

Những điều này khiến Bé nghĩ rằng “ý kiến của con không quan trọng”, và người lớn có thể chạm vào Bé bất cứ lúc nào. Lâu dài, điều này làm mờ đi ranh giới an toàn của Bé, khiến Bé khó bảo vệ bản thân trong tương lai.

2️⃣ Xúc phạm – là khi lời nói của người khác làm Bé cảm thấy mình “kém cỏi” hoặc “không được yêu”.

Con trẻ chưa đủ khả năng phân biệt đâu là “lỗi” và đâu là “bản thân mình sai”. Vì vậy, khi người lớn vô tình nói những lời khó nghe như:

“Sao con dốt thế?”

“Mẹ chán con lắm rồi”

“Con lúc nào cũng phiền”

Bé sẽ ghi nhớ những lời đó như sự thật về chính mình. Và mỗi lần bị xúc phạm, lòng tự trọng của Bé lại bị rút bớt đi một chút. Lâu dần, Bé mất niềm tin vào bản thân, và lớn lên với nhiều nghi ngờ, mặc cảm.

3️⃣ Tấn công – là khi ai đó dùng quyền lực, lời nói hoặc hành vi để làm Bé cảm thấy bị dồn ép, sợ hãi.

Tấn công không chỉ là đánh mắng. Đôi khi là:

La hét: “Mẹ đếm tới 3 đó, liệu hồn!”

Làm con bẽ mặt trước mặt người khác

Cố tình im lặng để con lo sợ, đoán già đoán non

Khi bị tấn công, Bé không còn thấy Ba Mẹ là nơi an toàn, mà là nơi khiến Bé lo lắng, co lại, hoặc làm theo chỉ vì sợ, chứ không phải vì hiểu.

4️⃣ Thiếu tôn trọng – là khi người lớn xem nhẹ cảm xúc, ý kiến, hoặc ranh giới của Bé.

Tôn trọng Bé không có nghĩa là chiều theo mọi thứ Bé muốn. Mà là khi:

– Nghe Bé nói hết câu

– Báo trước khi bế, chạm vào người Bé như: Mẹ/Ba có thể ôm con một cái được không?,…

– Hỏi ý Bé khi chọn đồ, chọn món ăn phù hợp

Khi được tôn trọng, Bé học được rằng: “Mình có giá trị.”

Ngược lại, nếu bị lấn át thường xuyên, Bé sẽ dễ thu mình lại, không dám nói ra nhu cầu thật, hoặc sau này dễ bị cuốn theo người khác.

Khi Ba Mẹ hiểu rõ đâu là xâm hại, xúc phạm, tấn công hay thiếu tôn trọng, Ba Mẹ sẽ biết cách ứng xử lành mạnh và giúp Bé nhận diện được đâu là hành động nên làm, đâu là hành động không nên. Từ đó, Ba Mẹ có thể hướng dẫn Bé hình thành ý thức tự bảo vệ bản thân. Đây sẽ là nền tảng đầu tiên để Bé lớn lên khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần.

Daisy Home Preschool